Evcil hayvanlar hayatımızı güzelleştirdiği gibi bazı tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Halk arasında köpek kisti olarak bilinen kist hidatik hastalığı, hayvandan insana geçiyor ve ölümcül olabiliyor. Türkiye’nin yanı sıra Orta Doğu, Güney Amerika ve Kuzey Afrika ülkelerinde yaygın olan hastalığa ülkemizde her yıl ortalama 200 kişinin yakalandığını belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Hayvandan insana geçen kist hidatik, hayvancılığın yaygın ve hijyen koşullarının yeterli olmadığı ortamlarda sıklıkla görülüyor. Hastalık insanların karaciğer, akciğer, dalak ve beyin gibi organlarında kistler oluşturabiliyor. Hastalık uzun yıllar belirti vermeyebiliyor” dedi.
PARAZİT KÖPEKLERİN BAĞIRSAĞINDA
Hastalığa Echinococcus granulosus adlı parazit neden olurken, bu parazit gelen olarak köpek ve diğer et yiyen hayvanların bağırsaklarında bulunuyor. İnsanların bu parazitin yumurtalarını içeren kirli suya, toprağa veya yiyeceklere maruz kaldıklarında enfekte olabildiğini söyleyen Gökakın, “Yutulan yumurtalar, mide ve bağırsaklarda çözünerek, gelişmeye başlıyor. Bağırsak duvarlarını delerek kana ve lenf sistemine ulaşan lavralar, daha sonra karaciğer ve akciğer gibi vücudun farklı organlarına yerleşerek kist oluşturuyor. Kistler içlerinde sıvı veya yarı katı madde içeren keseler şeklinde büyüyor. Bu kistler zamanla komplikasyonlara neden olabiliyor” şeklinde konuştu.
ÖLÜMCÜL OLABİLİYOR
Hastalık uzun yıllar belirti vermeyebiliyor. Ancak kist büyüdükçe belirtiler ortaya çıkıyor. Örneğin karaciğer kistlerinde karın ağrısı veya şişlik, akciğer kistlerinde ise solunum güçlüğü veya öksürük görülüyor. Bunların yanı sıra bulantı, kusma, sarılık, alerjik reaksiyonlar, kistin patlaması veya enfekte olması durumunda şiddetli karın ağrısı yaşanabiliyor. Hastalığın tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabildiğini anlatan Gökakın, “Tedavi genellikle cerrahi müdahale gerektiriyor. Kistlerin tamamen çıkarılmasını amaçlıyoruz ama ilaç tedavisi de kullanılabiliyor” ifadelerini kullandı. Hastalığın ölümle dahi sonuçlanabildiğini söyleyen Gökakın sözlerini şöyle sürdürdü: “Enfeksiyon özellikle kistlerin büyüklüğüne, yerleşim yerine ve komplikasyonlara bağlı olarak sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Enfekte kişilerde kistler büyüdükçe, etkiledikleri organlara baskı yapabilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Ayrıca, kist hidatik enfeksiyonunun bazı nadir komplikasyonları, özellikle beyin, kalp ve kemiklere yayılması durumunda ise ölümcül olabiliyor.”
ÖZELLİKLE KIRSAL KESİMDE YAŞAYAN İNSANLAR RİSK ALTINDA
“Kist hidatiği önlemek için, hijyen kurallarına dikkat etmek ve köpeklerle temas ederken ellerinizi yıkamak gibi önlemler almak önemlidir.” diyen Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Ayrıca, et yemeden önce etleri iyi pişirmek, bu paraziti öldürmeye yardımcı olabilir. Kist hidatik, özellikle kırsal bölgelerde yaşayan ve hayvanlarla yakın temas halinde olan kişiler için risk oluşturan bir hastalıktır. Bu nedenle bu tür bölgelerde yaşayan insanlar, bu enfeksiyona karşı bilinçli olmalı ve uygun önlemleri almalıdır. Kirli su kaynaklarından içmekten kaçının ve sebze ve meyveleri iyi yıkayarak tüketin. Çocuklara hijyenik alışkanlıkların önemini öğretin ve kirli yerlerden uzak durmalarını sağlayın. Evcil hayvanlarınız için düzenli veteriner kontrollerini aksatmayın.”
İLAÇ TEDAVİSİ KİSTİ ENGELLİYOR
Tedavi sırasında kistlerin tamamen çıkarılmasının zor veya tehlikeli olabildiğini söyleyen Gökakın, “Organlara sıkıca yapışan çok sayıda kist varsa bu durumda cerrahlar sadece kistin içeriğini boşaltabiliyor. Ardından kistin iç yüzeyini özel kimyasal çözeltilerle yıkayarak parazitleri öldürebilirler. Bu, kistin büyümesini kontrol altına alabilir, ancak tamamen kurtulma garantisi vermez” dedi. Tedavide kullanılan parazit ilaçlarının cerrahi işlem öncesi ve sonrası kullanıldığını ifade eden Gökakın, “Bu ilaçlar vücutta kalan parazitlerin öldürülmesine yardımcı olabilir ve yeni kistlerin oluşumunu engelleyebilir” dedi.
